Wierzyciel
Wierzyciel (łac. creditor) – osoba, która na podstawie tytułu wykonawczego może w ramach postępowania egzekucyjnego żądać przymusowego spełnienia określonego w nim świadczenia – pieniężnego lub niepieniężnego, do którego zobowiązany jest dłużnika. Wierzycielowi w celu realizacji tytułu wykonawczego przysługują określone prawa.
Wierzyciel ma prawo do :
– Egzekucji sądowej (komorniczej)
– Wyboru Komornika
– Zlecenia Komornikowi poszukiwania majątku dłużnika
– Wyboru sposobów egzekucji
– Zabezpieczenia roszczenia
Prawo do egzekucji sądowej
Egzekucja sądowa to prowadzone na podstawie kodeksu postępowania cywilnego czynności, mające na celu przymusową realizację tytułu wykonawczego i określonego w nim obowiązku świadczenia, które winien spełnić dłużnik. Właściwym do wszczęcie i prowadzenia postępowania egzekucyjnego w zakresie świadczeń pieniężnych i niektórych świadczeń niepieniężnych jest komornik sądowy.
Elementarnym uprawnieniem każdego z wierzycieli jest prawo do egzekucji sądowej, a więc dochodzenia należnych mu świadczeń, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Komornik sądowy jest gwarantem wykonalności orzeczeń sądowych wydanych w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej oraz innych tytułów wykonawczych.
Podstawą wszczęcia postępowania egzekucyjnego jest wniosek wierzyciela wskazujący świadczenie, które winien spełnić dłużnik oraz sposoby egzekucyjne. Do wniosku należy dołączyć tytuł wykonawczy.
Prawo wyboru komornika
Art. 10 [Prawo wyboru komornika przez wierzyciela]
1. W sprawach, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1 i 2, wierzyciel ma prawo wyboru komornika na obszarze właściwości sądu apelacyjnego, na którym znajduje się siedziba kancelarii komornika właściwego zgodnie z przepisami ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, z wyjątkiem spraw:
1) o egzekucję z nieruchomości;
2) o wydanie nieruchomości;
3) o wprowadzenie w posiadanie nieruchomości;
4) o opróżnienie pomieszczeń, w tym lokali mieszkalnych, z osób lub rzeczy;
5) w których przepisy o egzekucji z nieruchomości stosuje się odpowiednio.
2. W przypadku wyboru komornik działa poza obszarem swojego rewiru.
3. Wierzyciel, dokonując wyboru komornika, składa wraz z wnioskiem o wszczęcie egzekucji pisemne oświadczenie, że korzysta z prawa wyboru komornika.
Zlecenie poszukiwania majątku
Art. 44 [Wysokość opłaty za poszukiwanie majątku dłużnika na zlecenie wierzyciela] Opłata stała za poszukiwanie majątku dłużnika na zlecenie wierzyciela, o którym mowa w art. 8012 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, wynosi 100 złotych.
art. 8012 [Zlecenie poszukiwania majątku dłużnika] Wierzyciel może zlecić komornikowi poszukiwanie majątku dłużnika, jeżeli w drodze czynności przewidzianych w art. 801 § 1 pkt 1 nie zdołano ustalić majątku pozwalającego na zaspokojenie dochodzonego świadczenia. Poszukiwaniem majątku nie jest realizacja wniosków wierzyciela o zwrócenie się z żądaniem udzielenia informacji do podmiotów wymienionych w art. 761 § 11 pkt 1-6
Art. 761
§ 1. Organ egzekucyjny może żądać od uczestników postępowania złożenia wyjaśnień.
§ 11. Organ egzekucyjny może żądać od:
1) organów administracji publicznej,
2) podmiotów wykonujących zadania z zakresu administracji publicznej,
3) organów podatkowych,
4) organów rentowych,
5) banków,
6) spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych,
7)zakładów ubezpieczeń lub zakładów reasekuracji,
8) podmiotów prowadzących rachunki papierów wartościowych, wymienionych wart. 4 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi,
9) spółdzielni mieszkaniowych,
10) wspólnot mieszkaniowych,
11) innych podmiotów zarządzających lokalami,
12) biur informacji gospodarczej,
13) innych instytucji i osób nieuczestniczących w postępowaniu
– informacji dotyczących stanu majątkowego dłużnika lub umożliwiających identyfikację składników jego majątku oraz danych adresowych jedynie w zakresie niezbędnym do zapewnienia prawidłowego toku postępowania.
Sposoby egzekucji
Wierzyciel we wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego winien wskazać sposoby egzekucji, a więc określić zakres składników majątkowych dłużnika, do których winno być skierowane postępowanie egzekucyjne. Przepisy kodeksu postępowania cywilnego wyróżniają następujące sposoby egzekucji: z ruchomości, wynagrodzenia za pracę, wierzytelności (m.in. pobieranych świadczeń lub innych dochodów), rachunków bankowych, innych prawa majątkowych oraz nieruchomości. Wierzyciel jest gestorem postępowania egzekucyjnego i może wnioskować o egzekwowanie świadczenia w oparciu o wszystkie przewidziane powyżej sposoby egzekucji i w stosunku do całego majątku dłużnika.
Celowym jest żeby wierzyciel w toku postępowania egzekucyjnego wskazywał jak najwięcej informacji dotyczących majątku dłużnika i wybierał takie sposoby egzekucji, które w sposób skuteczny zaspokoją jego należności.
Zabezpieczenie roszczenia
W celu zabezpieczenia przyszłych należności, które nie zostały jeszcze stwierdzone tytułem wykonawczym, wierzyciel zwany wówczas uprawnionym można zabezpieczyć przysługujące mu roszczenie w drodze postępowania zabezpieczającego, które może poprzedzać ewentualne przyszłe postępowanie egzekucyjne. Należności pieniężne uzyskane w wyniku przeprowadzenia postępowania zabezpieczającego przekazuje się na rachunek depozytowy sądu, a podlegają one wydaniu wierzycielowi po uzyskaniu przez niego tytułu wykonawczego i wszczęciu egzekucji. Postępowanie zabezpieczające przeprowadzone jest na podstawie wniosku uprawnionego składanego podobnie jak w postępowaniu egzekucyjnym i dołączonego do niego tytułu zabezpieczającego m.in. nieprawomocnego tytułu egzekucyjnego, co ustawodawca dopuszcza w niektórych sytuacjach bądź orzeczenia Sądu w przedmiocie zabezpieczenia.